29 Ağustos 2024 Perşembe

İnanç ve İktidar*


 Yeni Ahit’in ünlü bölümünde Hıristiyanlara, “... Sezar’ın hakkını Sezar’a, Tanrı’nın hakkını Tanrı’ya vermeleri buyurulur. (Matta 22:21). Bu sözlerle, Hıristiyanlıkta hem düşüncede hem de uygulamada çok önemli yeri olan, varlığı Hıristiyanlık tarihi boyunca Hıristiyanlık dünyasının tümünde hissedilen bir ilke, daha en başından belirlenmiştir. Hıristiyanlıkta her zaman iki otorite oldu: Tanrı ve simgesel olarak Sezar. Farklı konularla ilgilenen, farklı yetkileri olan; her biri kendi yasalarına, bu yasaları yürüten kendi meclislerine; kendi kurumlarına ve bu kurumları yönettikleri kendi hiyerarşilerine sahip iki otorite.

Bu farklı iki otorite Hıristiyanlık dünyasında genelde “kilise” ve “devlet” olarak bilinir. Hıristiyanlık dünyasının uzun, farklılık gösteren tarihinde bu iki kurum her zaman var olmuştur: bazen çatışma içinde oldular; kimi zaman biri egemen oldu, kimi zaman diğeri, fakat her zaman ikisi birlikte var oldu. Bugün, bu ikisinin birbirinden ayrılması öğretisi uygulamada, bazen yasalarda, Hıristiyanlık veya Hıristiyanlık sonrası dünyanın tamamında olmasa bile çoğunluğunda kabul edilmekte.

İslam’da görece modern dönemlere kadar böyle bir öğreti hem yoktu, hem de olması anlamsızdı. İki şey birbirinden ayrılabilir, tek olan ayrılamaz. Klasik İslam’da bir Müslüman için cami bir binadır, dua edilecek, eğitim alınacak bir yer. Sözcük, Hıristiyanlıktaki kurumsal anlamıyla kullanılmıyordu, çünkü benzer bir kurum yoktu; daha doğrusu, Batı’nın

etkisi ve koyduğu örnekle modern değişiklikler yaşanıncaya kadar yoktu. Klasik İslam’da din ile devlet tek ve birdir. Ayrı değildir ya da ayrılabilir kurumlar değildir; bunları düzenleyen insan etkinlikleri ile otoritelerin oluşturduğu karmaşık ağı ortadan kesmenin; belli yönleri dine, diğerlerini siyasete; bazılarını devlete, bazılarını din otoritesine bölüştürmeninyolu da yoktur. Laik ve eklesiyastik, dinî ve din dışı, ruhani ve dünyevi gibi tanıdık sözcük çiftleri ile benzerlerinin klasik Arapçada (Arapça konuşan Hıristiyanlar arasında belli bir yere kadar olması dışında) karşılığı yoktur; çünkü bu sözcüklerin ifade ettikleri, Hıristiyanlık dünyasında kökleşmiş olan dikotomi, dış etkilerle ortaya çıkardığı görece modern

17 Ağustos 2024 Cumartesi

Tarih Notları*


 

… ..

… .. İngilizce, Fransızca, Latince ve tarih alanlarında mükemmel bir eğitim aldım ve bana hem modern hem de antik dilleri öğrenmenin ve keşfetmenin heyecanını aşılamayı başardılar. Belki de üzerimdeki en kalıcı etkileri, ailemin Fransa’ya yaptıkları sık seyahatlere de yardımcı olan Fransızca bilgimdi. Pek çok yaz Le Touquet’e ve bazen de kışları Riviera'ya giderdik…. ..

… ..

… .. Ve hatta kitabı fiilen okumadığınız zamanlarda, ona kitaplıkta zamanlarda, ona kitaplıkta bakmak bile güzel ve değerli bir nesneye sahip olmanın zevkini anımsatır.

… ..

… .. İtalyanca bilgim, bir yandan alanımdaki İtalyan bilim adamlarının zenginliklerine, diğer yandansa Venedik’in ticari olarak ve dolayısıyla siyaseten de aktif olduğu Levant ve özellikle de Osmanlı İmparatorluğu tarihi açısından çok önemli olan geniş İtalyan belge hazinesine ulaşmamı mümkün kıldı. 

… ..

… ..  On Emir’deki bir diğer yanlış tercüme olan “Zina yapmayacaksın.” ise aksi duruma örnektir. Emir’de kullanılan “zina” şeklinde çevrilen İbranice kelime çok daha geniş bir anlama sahiptir. İngilizce zina, sınırlı ve belirli bir anlam taşır; evli bir kişiyle karısı ya da kocası olmayan bir insan arasındaki cinsel ilişki anlamına gelir. İbranice kelime na’af ise eşcinsellik ve matürbasyon da dâhil olmak üzere tüm cinsel suçları kapsayan daha geniş ve genel bir terimdir. Bu hata, görebildiğim kadarıyla, gözden geçirilmiş baskıların hiçbirinde düzeltilmemiştir. Başka bir yanlış tercümeyse çevirmenin önyargılarına atfedilebilir. … ..

İyi Kız Ölüme Çok Yakın*


 

“İyi kızlar her zaman düşündüğünüz gibi değildir…..”

Pip Fitz-Amobi son soruşturmasının etkisinden hâlâ kurtulamamışken yeniden bir vakayla karşı karşıya kalır. Bu sefer birisi onun peşindedir. Birisi sürekli ona üstü kapalı tehdit içeren mesajlar göndermektedir: Kaybolan sen olduğunda seni kim arayacak?

Tehditler artar ve Pip gerçekten de kendisi

Nbi takip eden biri olduğunu fark eder. Sonrada peşindeki kişi ile altı yıl önce aynı bölgede yakalanan bir seri katil arasında benzerlikler bulmaya başlar. Pip kendini kurtarmak için daha önce hiç hoşlanmadığı kadar mücadele etmek zorunda kalacak, hiç düşünmediği bir yola girmeyi seçecektir. Bu, hayatının en önemli ve aynı zamanda son soruşturmasıdır. Her ne olursa olsun, Pip’,n iyi kız günleri sona ermek üzeredir. ... ..

... ..


İyi Kız, Kötü Son


 “İyi Bir Kızın Cinayet Rehberi” devam ediyor…..

“İyi Kız, Kötü Son”da daha fazla karanlık sır gün yüzüne çıkıyor.

Pip, yaşadığı kasabada yıllar önce işenen cinayeti çözdüğü araştırmasının ardından bir daha asla böyle işlere bulamamaya karar verir. Ancak bu kararı araştırması sırasında başından geçenleri anlattığı bir polisiye podcast’i hazırlamasına engel olmaz. Kendini suç vakalarının tam orta yerine atmadan, onları sadece anlatmakla yetinerek geçirdiği vakit hoşuna gitmiştir.

Derken o cinayetin yıldönümünde kasabada bir kayıp yaşanır. Anma töreninde neredeyse tüm kasabalıların gördüğü Jamie Reynolds bir anda sırra kadem basmıştır. Jamie’nin ailesi Pip’ten yardım ister. Bu isteği reddedemeyen Pip yeni bir araştırmanın içinde bulur kendini. Araştırdıkça kasabanın karanlık sırlarıyla yüzleşir. Çok geç olmadan Jamie’yi bulabilecek midir? Peki ya kendisi? Bu olayı çözdükten sonra Hâlâ güvende sayılabilecek midir?

… ..

      Cara’nın son altı ayı atlatmasının yolu, yeni normali buydu. Karşısındakilerin kıvranıp sessizliğe gömüldüğü tek cümlelik esprilerin arkasına saklanıyordu. İnsanların çoğu, biri babasının bir kişiyi öldürüp bir başkasını kaçırmasıyla ilgili espri yaptığında nasıl tepki vereceğini bilmiyordu. Ama Pip ne yapacağını gayet iyi biliyordu: o da eğilip tek cümlelik esprilerin arkasına saklanıyor, böylece Cara yanında hep birini bulabiliyordu. Ona bu şekilde yardım ediyordu.

      “Not alındı. Gerçi büyükannemin daha fazla dayanacağını sanmıyorum. Naomi’nin aklına yeni bir fikir

İyi Bir Kızın Cinayet Rehberi*


 Kasabadaki Lisenin güzel ve popüler kızı Andie Bell bir cinayete kurban gider. Polisin araştırmaları sonucunda olay hızla çözülür. Andie’yi,  erkek arkadaşı Sal öldürmüştür. Sal tutuklanmaz çünkü Andie’yi öldürdükten bir süre sonra intihar etmiştir. Polis kayıtlarına göre olay bu kadardır işte. Dava kapanır.  Sal’ın ailesi kasabalılar tarafından dışlanır. Andie ilahlaşır. Sal lanetlenir.

Küçükken Sal’ı tanıyan ve onun birine zarar verebileceğine asla inanmayan Pip artık büyümüş, lise çağına gelmiştir. Cinayet ve intiharın üzerinden geçen beş yıla rağmen, Salı’ın suçsuz olduğuna dair taşıdığı his hiç değişmez. Bu hissin peşinden gitmenin bir yolunu bulmaya kararlıdır Pip. Bir lise öğrencisi olarak yapabilecekleri sınırlıdır ama neyse ki, okulda proje ödevi için bu cinayeti konu etmeye karar verdiğinde öğretmeni kabul eder.

… ..

… ..   “Peki 20Nisan Cuma günü onu neden kaçırdın?” diye sordu Pip.

      “Alakası…”dedi. “Öyle olmadı. Evde yalnızdım, sanırım saat on gibi geldi. Delirmişti, çok öfkeliydi. … …

… …

      “Ertesi gün,” diye devam etti, “Naomi’den Andie’nin kayıp olduğunu öğrendim. Anmdie’nin kanaması vardı, kafa travmasıyla evimden çıkmıştı ve şimdi de kayıptı. Hafta sonu biterken paniklemeye başladım: onu öldürdüğümü düşündüm. Evimden uzaklaştığını, aklı karışık, ve yaralı halde kaybolduğunu, yarası yüzünden bir yerde öldüğünü düşündüm ve onu bulmaları an meselesiydi. Vücudunda polisi bana