5 Mayıs 2025 Pazartesi

Gora*


 

Sonbaharla birlikte Kalküta’da yağmurlar başlamıştı. Sabah gökyüzünü kaplayan bulutlar yerini güneşe bıraktığında, etraf ışıl ışıl olmuştu. Binoy, işi gücü olmadığı için tek başına bir halde apartmanın ilk katındaki verandasında oturup, caddede sonu gelmeyecekmiş gibi akıp giden kalabalığı izlemeye koyuldu. Üniversiteden mezun olalı epey zaman geçmiş, ancak o, henüz evlenememişti.

Görünürde elle tutulur bir işe de sahip değildi. Aslında çeşitli gazetelere

birkaç makale vermiş ve birkaç da miting organize etmişti. Ama bunlar, hayatını doldurmak noktasında yetersiz  kalıyordu.

Bu işsizlik, kendisini sinirli biri yapmıştı artık. 

Karşı kaldırımda, tıpkı gezginci şairler gibi rengârenk elbiseli bir dilenci türkü söylüyordu:


“Kalbim bir kafesi andırıyor;

Yabancı bir kuş bilmem ne arıyor onda,

Bir giriyor, bir uçup gidiyor

Ah, bir yakalasam onu

Aşk ipimle bağlayacağım.”


O an Binoy, dilenciyi yukarı çağırmayı ve bu yabancı kuş için söylenen türküyü yazmayı istedi. Fakat tıpkı gece yarısı birden soğuyan havada üzerimize bir örtü almaya duyulan üşengeçlikle, ona seslenmeye üşendi. Kafasının içinde sadece türkünün melodisi dolanıyordu.

Tam o, kafasındaki melodiyi mırıldanıyordu ki evin hemen önünde bir kaza oldu. İki atıyla hızla yol alan bir yaylı, çarpıp yan yatırdığı küçük kira arabasının içinden on yedi, on sekiz yaşlarında bir kız çıkmıştı.

Onun ardından da inmeye çalışan yaşlı bir adam görünüyordu. Binoy, yardım etmek üzere hemen yanlarına koştu. Adamın sapsarı kesilmiş yüzünü fark edince:

-Yaralanan bir yeriniz yok ya efendim? diye sordu.

İhtiyar adam hafifçe gülümseyerek:

-Hayır, iyiyim diyordu, ama yüzündeki gülümseme çok uzun sürmedi. Acı çektiği ortadaydı. Binoy, hemen ihtiyarın koluna girdi ve endişe dolu gözlerle kendisini izleyen kıza dönüp:

-Hemen şurası benim evim, gelin haydi, dedi.

İhtiyarın yatağa yatırılmasının ardından az d a olsa kendine gelen genç kız etrafta su aramaya koyuldu. Bulduğu sürahiden avucuna aldığı suyla yüzünü yelpazelemeye koyuldu. Bu sırada Binoy’a dönerek:

  





*Gora &  Rabindrana Tagore

Özgün adı: 

Dorlioan Yayınları - 2018




*Gora Yorumları ve İncelemeleri - 1000Kitap - 3. Sayfa

*İnanç yönünden bölünmüş bir toplum yarattığınızda ekstra bir düşmana gerek kalmıyor. Hindistan'daki Kast sistemi, türlü türlü mezhepler (Ama kitaptaki Barhmo veya Brahmonlarla, Hindular arasındaki çatlak kaleme alınmış) ikili ilişkilerden başlayıp koskoca bir toplumu nasıl parçaladığını gösteriyor.


Edebi olarak kitap alabildiğine durağan, çatışma (inanç çatışması) hep var ve hep düşük bir tonda yedirilmiş. Bir yerde yoğunluk var ve orası da tam kitaptan kopabileceğiniz nokta. Güzel bir köprü olmuş.


Eğer bir Sosyolog olsaydım ve bu kitabı okumasaydım kendi adıma kayıp sayardım.

Aynı zamanda Hindistan ile ilgili de ilginç bilgiler var. Her ne kadar hikayemiz Kalküta'da geçse de, aşağı yukarı koca Hindistan'ı resmediyor diyebiliriz.


İyi ki okumuşum tadında değildi...fakat ne gerek vardı şimdi kadar kötü de değildi. Bir de böyle okumalara biraz zaman vermek gerekiyor.


Bir daha okumak üzere ayıracağımı zannetmiyorum ancak, Hindistan, toplum psikolojisi, inançlar, mezhepçiliğin sonuçları gibi konular ilgi alanınızdaysa, evet o zaman tavsiye ediyorum.



*Romanın başlıca karakterleri hakkında kısa bir bilgi ile başlamak istiyorum.


Gora: Romana adını veren kahraman. Konuşma ve etkileme yeteneği olan bir toplum lideri. Eğitimli. Hinduizm'e mensup. Hindistan'a bağlı, idealist bir genç. Ona göre kadınların toplumda çok da söz hakkı olmasına gerek yok.  Zamanla Şuşarita'ya aşık olur. Ancak din farklılıkları yüzünden aşkını kalbine gömmeye karar verir. Aynı kararı arkadaşı Binoy almadığı için onunla bağları koparmaya hazırdır.


Binoy: Gora'nın en iyi arkadaşı, o da bir Hindu ve eğitimli. Gora'nın her bir sözüne davranışına hayran bir kişilik. Gora'nın tüm öğretilerini sorgulamaksızın kabul eder. Zamanla Lolita'ya aşık olur. Lolita ile tanıştıktan sonra, sorgulama ve farkındalıklar konusunda değişime  uğrayarak, Gora ile fikir çatışmalarına girer. Başlangıçta Hinduizme derin bağlalarla bağlı iken, Lolita'ya aşık olduktan sonra, farklı dinlere mensup olmaları evlenmelerine mani olduğu için  Brahmo Samaj'a (Hindistan’da dinir bir topluluk) geçmeye karar verir. Ancak Lolita'nın karşı çıkmasıyla son anda buna gerek kalmaz ve her ikisi de ailelerini, sevdiklerini ve hatta Hindistan'ı karşılarına alarak evlenirler.


Pareş Babu: Brahmo Samaj cemaatine mensup. İyi düşünebilen,  güçlü, eğitimli ve saygın bir kişilik. Kız çocuklarının eğitimli, toplumda söz ve yer sahibi olmasını savunan biri. Kızı Lolita ile Binoy'un evliliklerine karşı çıkmadığı ve cemaatinin bağnaz kurallarına uymadığı için afaroz edilir.


Suşarita: Eğitimli, Pareş Babu'nun yeğeni. Başlangıçta Brahmo Samaj üyesi iken, Gora'ya olan aşkı uğruna Hinduizme yönelen, teyzesinin de baskın öğretileriyle, sevdiklerinin etkisinde kalabilen, sabırlı ve arada kalmaya yatkın biri.


Lolita: Eğitimli, güçlü, aykırı ve inatçı bir karakter. Özgün bir kişilik. Aynı zamanda sorgulayıcı. Geleneklerle ve özgürlüğünü kısıtlayıcı kurallarla mücadele eden baskın ve kararlı bir karakter. Pareş Babu'nun kızı.


Bayan Baroda : Bağnazlık derecesinde Brahmo Samaj'a bağlı. Hatta öyle ki Hindu ile Brahmo evliliğini kabul etmeyen cemaate o kadar bağlıdır ki kızının düğününe bile katılmaz.

Onun için modern, ilerici ve çağdaş olmak, İngilizlere özgü davranışları sergileyerek benimsemekten geçmektedir.


Anandamoyi : Gora'nın annesi, Binoy'un manevi annesi. Tam bir fedakar anne. Kendisi bir Hindu olmasına karşın, cemaatin dayattığı bağnaz ritüellere uymadığı için Hristiyan olmakla suçlanır. Şevkatli, sevecen ve ılımlı bir kadındır. Kast sistemine ve sınıfsal farklılıklara şiddetle karşı çıkar.


Krişnadayal : Gora'nın babası. Kendini Hindu dinine adamış, sofu bir adamdır.


Harimohini : Suşarita'nın teyzesi.. Başından bir sürü kötü olay geçmesine rağmen, kadın olmanın yaşadığı toplumda ne gibi eziyetler ve üzüntüler doğurabileceğini birebir yaşamış olmasına rağmen, yaşadıklarından hiç bir ders çıkarmadan, kast sistemini ve bağlı bulunduğu cemaatin tüm yaptırımlarını sonuna kadar kabullenmiş bir kadın.


Evet bu karakterlerden bahsederken aslında kitapla ilgili bir fikir oluşmuş olabileceğini düşünüyorum zihinlerde.


Hikayemiz Hindistan'ın Bengali topluluğun yaşadığı Kalküta'da geçmektedir. Genel hatlarıyla yukarıda bahsettiğim kişiler arasında kurgulanmıştır. Tabi beş yüz sayfalık kitap tamamen bunlardan ibaret değil. Kitabı okurken, Hindistan'ın kast sistemini ve sorunlarını okuduğunuzu düşünürken, aslında pek çok konu da başka ülkelerde de benzer belirgin özellikler taşıdığını göreceksiniz. Okunabilir akıcılıkta ve kurgusal bir yapıya hakimdir. Hindistan hakkında biraz meraklıysanız size kültürel yapısı hakkında oldukça ipuçları verir. Nobel ödüllü olması ve MEB'in 100 Temel Eseri içerisinde olması da okunmalı ya da okunabilirliği konusunda artılar oluşturmaktadır.



*Rabindranath Tagore - Vikipedi

*Rabindranath Tagore (Bengalce: রবীন্দ্রনাথ ঠাকুরsöylenişi , d. 7 Mayıs 1861,[1] Bengal, Kalküta - ö. 7 Ağustos 1941 Bengal, Kalküta), Hint yazar, şair, müzisyen ve ressam. Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan ilk ve tek Hint yazardır. Eserlerinde sürekli olarak sevgiden bahseder. Şiirsel diliyle batıda "mistik" şair olarak adlandırılmıştır.

Yaşamı:

Atalarının kökü 11. yüzyıla dayanır. Bu soyun kurucusu Kanaj'lı bir Brahman'dı. Babası Maharshi Devendranath Tagore, varlıklı bir din adamıydı. Rabindranath, özel öğretmenlerden ders alarak ortaöğrenimini yaptıktan sonra 17 yaşında Londra'ya gönderildi. Londra'da hukuk okudu. Burada edebiyat kültürünü geliştirdi. En çok etkisinde kaldığı edebiyatçı, yapıtlarında doğaya geniş yer veren İngiliz şair William Wordsworth'tür.

Rabindranath Tagore'un yaşam ve sanat görüşlerinin gelişmesinde en büyük rolü, 19. yüzyılın başlarında Bengalli Raca Rammahun Roy oynamıştır. Onun ve babasının etkileri altında şairin dünya görüşü Hindistan'ın geleneksel kast sınırlarını aşarak panteist bir dünya inanışının yanı sıra, Hindu dininin tekelci ve çok gelenekçi çemberini kıran bir olgunluğa kavuşmuştur. Öğretmeni Roy; Hindistan'da dinin oynadığı büyük rolü bildiği için, her şeyden önce bu alanda reform yapmak zorunluluğu duymuştu. Kendisi Hindu olduğu için Hint dininin bozulmasına üzülüyordu, fakat sosyal gerçekleri görecek kadar ileri görüşlü bir insan olduğundan reform yoluna gitmedi. 1930'da Hindistan'da yeni bir mezhep olan Brahmoizmin temelini attı. Brahmo Samaj adı altında tanınan bu hareket Hinduluk, Müslümanlık ve Hristiyanlığın ortaklaşa değerlerini bir çatı altında toplamaktaydı. Bu yeni din, mucize ve kerameti bir yana iter, her şeye egemen mutlak ve yanılmaz bir kuvvet yerine, bilgelik ve aşkın esin kaynağı olan insan ve dünyayı kavrayan, yücelten bir varlığa inanır. Tanrı, Upanishad'lardan alınan bir cümleyle tamamlanır: "Tektir ve biçimi yoktur, ama binbir amaçla, binbir şekle girer."

Brahmo Samaj'ın belli başlı sosyal ülküleri kardeşlik, ahlaklılık, insanseverlik, kadınlığın yükseltilmesi, kastların kaldırılmasıdır. Bu noktalarda klasik Hinduizmin karşısındadır. Rammahun Roy tarafından kurulan Brahmo Samaj; Rabindranath Tagore'un babası ile Keshup Shandrasen tarafından geliştirildi. Tagore'un bu yeni oluşturulan mezhepten etkilenmesi; 22 yaşında yazmaya başladığı yıllara denk gelir. Bu yıllarda daha sonradan ilinti kuracağı Avrupa kültürüne pek rastlanmaz.

O yıllarda Bengal Hindistan'ın her bakımdan canlı ve ileri bölgesiydi. Din, edebiyat, politika alanlarında yeni görüşler beliriyordu. Kendisinden önce edebiyatta yenilik yapmış olanlar olmasına rağmen, kendisini tutuculuktan kurtaran ilk şair ve yazar olarak bilinir. İlk yazdığı "Sabah Şarkısı" adlı şiiri yüzünden şiddetli eleştirilere maruz kalmıştır. Doğa ve insan sevgisinin yoğun olduğu Kitan Jali'nin ünü dünyaya yayılmıştır. Eserlerinde ince bir lirizmle, mistisizm harmanlanır.

Hindistan'ın İngiliz emperyalizminin boyunduruğundan kurtulması için büyük çabalar sarf etmiş ve bunu ılımlı bir üslupla yapmıştır. Edebiyat alanındaki başkaldırısını yeterli bulmayıp gençliğin milliyetçi bir eğitimle yetiştirilmesi amacıyla 1901'de Kalküta yakınlarındaki Balpur'da Sükûn Barınağı anlamına gelen Santiniketan adını verdiği bir okul kurdu. Bundan başka Bangadorshan adıyla edebiyat dergisinin başyazarı oldu. 1924'te Batı ve Hint geleneklerini kaynaştıran Vishna-Bharati Üniversitesinin oluşumuna yol açtı.

Bengalî dilinde yazdığı yapıtlarının, hemen hemen hepsini kendisi İngilizceye çevirdiği için, dünyanın onu hızlı tanıması kaçınılmaz oldu. 1913'te Romain Rolland'ın çok övdüğü Gora adlı romanıyla Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. Kitapta Gora adlı bir gencin hayatından kesit sunulur. 1915 yılında İngiltere "Sir" unvanını verdi. 1919, Hindistan tarihinde bir dönüm noktasıdır. Amritsar Kıyımı, Gandi'nin ulusal önder olarak belirmesi bu yıl içinde olmuştur. Gandi ve Tagore iki yakın dosttur. 21 Mart 1919'da çıkarılan bir yasayla, yönetimin savaş döneminde kullanabildiği özel yetkileri barış döneminde de elinde tutması sağlanıyordu. Irkçılık temellerine dayanılarak çıkarılmış bir yasaydı. Gandi pasif direnişi gündeme getirdi. Kısa süre sonra, 13 Nisan'da Amritsar'da halktan 400 kişi öldürüldü, 2 bin kişi de yaralandı. Altın Tapınak'a girilip Sihler'in üzerine ateş açıldı. Pencap'ta sıkıyönetim ilan edildi. Tagore bir şeyler yapmak gerektiğine inanıyordu. Genel Vali Lord Chelmsford'a bir mektup yazarak Sir unvanını geri verip, Gandi'ye destek oldu.

67 yaşında resim yapmaya başlamasıyla, kast ve emperyalist sistemlere karşıtlığı ve üstün yeteneğiyle dünyanın sayılı şairleri arasına girmiştir. 7 Ağustos 1941'de doğduğu şehir Kalküta'da ölür.




*https://en.wikipedia.org/wiki/Brahmo_Samaj

*Brahmo Samaj (Bengali: ব্রাহ্ম সমাজ, romanized: Brahmô Sômaj [bram.ho ʃɔ.mad͡ʒ]) is the societal component of Brahmoism, which began as a monotheistic reformist movement during the Bengal Renaissance.

… ..



*https://tr.wikipedia.org/wiki/Brahma

*Brahma (Sanskrit: ब्रह्मा), Hindu dininde yaratılışın tanrısıdır. Vişnu ve Şiva ile birlikte Trimurti denilen tanrı üçlemesini teşkil eder. Brahma Purana'ya göre Manu'nun babasıdır. Manu, kendisinden bütün insanların türediği kişidir. Ramayana'da ve Mahabharata'da Brahma bütün insanların ilk ceddi olarak geçer. Brahma, Hindu Vedanta felsefesinde bütün varlıkları kapsayıcı üstün ruh olarak kabul edilen ve cinsiyetten münezzeh Brahman ile karıştırılmamalıdır. Brahma'nın eşi Saraswati'dir, ayrıca Sávitri veya Gáyatri adıyla da anılır. Saraswati, Vedaların Annesi anlamında Vedamáta denilen vedik tanrıçadır. Brahma ise vedik tanrı Pracápati ile özdeşleştirilir. Vák Devi (Hitabet Tanrıçası) olarak bilinen Saraswati'nin eşi olmakla Brahma, Vágiş (Hitabet ve Ses Tanrısı) olarak da anılır.

… ..




*https://tr.wikipedia.org/wiki/Hinduizm#:~:text=Hinduizm%20(San%C4%81tana%20Dharma%20%2D%20%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A8%20%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE,Lanka%20ve%20Mauritius'da%20yayg%C4%B1nd%C4%B1r.

*Hinduizm (Sanātana Dharma - सनातन धर्म, "Ezeli-Ebedi Töre" veya Vaidika-Dharma - वैदिक धर्म, "Vedik Töre"), çok kapsamlı inanç ve yaşam felsefesinin toplamıdır.[2] Özellikle Hindistan, Nepal, Bangladeş, Sri Lanka ve Mauritius'da yaygındır.[2] Günümüzde yaklaşık 1.25 milyar takipçisi ile Hristiyanlık ve İslam'dan sonra üçüncü sırada yer alan Hinduizm inancının neredeyse tüm takipçileri Hindistan ve çevresinde bulunmaktadır.[2] Bu dine mensup kişilere Hindu, Dharmi veya Sanatan denir.

Hinduizm, metinsel kaynaklarda teoloji, mitoloji ve diğer konuları ele alan bir dizi ortak kavramla işaretlenen çeşitli düşünce sistemlerini içerir.[3] Hindu metinleri Śruti (lit. 'duyulmuş') ve Smṛti (lit. 'hatırlanmış') olarak sınıflandırılmıştır. Başlıca Hindu kutsal yazıtları Vedalar, Upanişadlar, Puranalar, Mahabharata (Bhagavad Gita da dahil), Ramayana ve Agamalardır.[4] Hindu inançlarındaki önemli temalar arasında karma (eylem, niyet ve sonuçlar),[4] saṃsāra (ölüm ve yeniden doğum döngüsü) ve dört Puruṣārtha, insan yaşamının uygun hedefleri veya amaçları, yani: dharma (etik/görevler), artha (refah/çalışma), kama (arzular/tutkular) ve mokşa (tutkulardan ve nihayetinde saṃsāradan kurtuluş/özgürleşme) yer alır.[5][6]

… ..


*https://tr.wikipedia.org/wiki/Kri%C5%9Fna#:~:text=Kri%C5%9Fna%20(Devanagari%3A%20%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%3B%20IAST,esas%20sureti%20oldu%C4%9Fu%20Vai%C5%9Fnavalarca%20tart%C4%B1%C5%9F%C4%B1lm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r.

*Krişna (Devanagari: कृष्ण; IAST: Kṛṣṇa) Vaişnavizm'de varlığın Nihai Kaynağı ve Dayanağı olarak kabul edilen Yüce Tanrı'dır. Vişnu ve Krişna'nın her ikisi de Yüce Tanrı'ya işaret eder ve aynı tek kişiyi temsil eder, ancak hangi suretin Tanrı'nın esas sureti olduğu Vaişnavalarca tartışılmıştır. Bazı Vaişnava geleneklerinde Krişna Yüce Tanrı'nın dünyadaki sekizinci sureti (Vişnu'nun sekizinci avatarı) olduğu kabul edilirken Gaudiya Vaişnavizmi'nde Krişna'nın Yüce Tanrı'nın esas ismi ve sureti olduğu olduğu, Vişnu dahil diğer tüm suretlerin temeli olduğuna inanılmıştır.[1]

Krişna, Genellikle flüt çalan bir sığır çobanı (örneğin Bhagavata Purana'da) ya da felsefî nasihatler veren genç bir prens (örneğin Bhagavad Gita'da) olarak betimlenir. Geleneksel olarak Krişna'nın Devaki'nin oğlu olduğuna inanılır ki Devaki bir iblisin çocuğu, kötü bir kral olan Kamsa'nın yarı kardeşidir. Kamsa kardeşinin çocuklarından birisinin kendisini öldüreceği haberine sahip olduğu için Devaki'nin birçok oğlunu öldürmüş, fakat sonunda Krişna tarafından öldürülmüştür.

Krişna sözcüğü Sanskritçede sözlüksel olarak "siyah" anlamına gelir.

… ..


*chutney: Hint turşusu



*https://soundcloud.com/pd-sinjai/mars-aman

*Mars AMAN




*Sannyasa - Wikipedia

*"Sanyasi" redirects here. For the films, see Sanyasi (1945 film) and Sanyasi (1975 film).

Sannyasa (Sanskrit: संन्यास, romanized: saṃnyāsa), sometimes spelled sanyasa, is the fourth stage within the Hindu system of four life stages known as ashramas, the first three being brahmacharya (celibate student), grihastha (householder) and vanaprastha (forest dweller, retired).[1] Sannyasa is traditionally conceptualized for men or women in the last years of their life, but young brahmacharis have the choice to skip the householder and retirement stages, renounce worldly and materialistic pursuits and dedicate their lives to spiritual pursuits.

… ..



*Vedanta - Wikipedia

*Vedanta (/veɪˈdɑːntə/; Sanskrit: वेदान्त, IAST: Vedānta) Uttara Mīmāṃsā olarak da bilinen, Hindu felsefesinin altı ortodoks (āstika) okulundan biri olarak kabul edilen bir Hindu felsefi geleneğidir. "Vedanta" kelimesi " Vedaların sonu" anlamına gelir ve bilgi ve özgürlüğe odaklanarak Upanişad'larda bulunan fikirleri ve felsefeleri kapsar. Vedanta birçok alt geleneğe dönüşmüş ve bunların tümü fikirlerini Prasthānatrayī adı verilen ve "üç kaynak" olarak tercüme edilen ortak bir metin grubunun otoritesine dayandırmıştır. Bunlar; Upanişad'lar, Brahma Sutra'lar ve Bhagavad Gita'dır.

Çeşitli okullar arasında pek çok anlaşmazlık olmasına rağmen tüm Vedanta gelenekleri ontoloji, Soteryoloji ve epistemoloji üzerine kapsamlı tartışmalar içerirler. [1] [1] Bağımsız olarak düşünüldüğünde düşünce ve muhakemedeki belirgin farklılıklar nedeniyle tamamen farklı görünebilirler. [1]

… ..



*Sanskrit - Vikipedi

*Sanskrit (Devanagari: संस्कृत), Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran koluna bağlı bir dildir.[1] Sanskrit ve lehçeleri, Antik Hindistan'da lingua franca statüsüne sahip olmuştur. Dil aynı zamanda Hititçe ve Miken Grekçesinden sonra kaydedilmiş en eski Hint-Avrupa dili olmaktadır.[2]

… ..



*Tiki - Vikipedi

*Bu madde insansı formdaki büyük Polinezya oymaları hakkındadır. Başlığın diğer anlamları için Tiki (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Tiki, Maori mitolojisinde, Tūmatauenga veya Tāne tarafından yaratılan ilk erkektir. İlk kadın Marikoriko'yu bir gölette bulmuştur; Marikoriko onu baştan çıkarmıştır ve Tiki Hine-kau-ataata'nın babası olmuştur. Genişletildiğinde, tiki insansı formda büyük veya küçük ahşap, pounamu veya diğer taş oymalarıdır, ancak bu Maori dilinde biraz arkaik bir kullanımdır; burada tiki genellikle hei-tiki, boyuna takılan bir kolyedir. Hei-tiki, özellikle daha eskiyse ve birden fazla nesil boyunca aktarılmışsa, genellikle taonga olarak kabul edilir. Tiki'ye benzer ve tanrılaştırılmış ataları temsil eden oymalar çoğu Polinezya kültüründe bulunur. Bunlar genellikle kutsal veya önemli yerlerin sınırlarını işaretlemek için kullanılır. Kelimenin Tahiti dilinde tiʻi ve Hawaii dilinde kiʻi gibi diğer Polinezya dillerinde de akrabaları vardır. Batı dünyasında, çeşitli Pasifik kültürlerinden esinlenen bir hareket olan Tiki kültürü, 20. ve 21. yüzyılda popüler hale geldi.



*Tiki (anlam ayrımı) - Vikipedi

*Tiki, Maori mitolojisindeki ilk insan veya genel olarak Polinezya kültüründe insansı bir oymadır.

… ..




*Rishi - Wikipedia

*In Indian religions, a rishi (Sanskrit: ऋषि IAST: ṛṣi) is an accomplished and enlightened person. They find mention in various Vedic texts. Rishis are believed to have composed hymns of the Vedas. The Post-Vedic tradition of Hinduism regards the rishis as "great yogis" or "sages" who after intense meditation (tapas) realized the supreme truth and eternal knowledge, which they composed into hymns.[1] The term appears in Pali literature as Ishi; in Buddhism they can be either Buddhas, Paccekabuddhas, Arahats or a monk of high rank.

… ..


*Padre - Wikipedia

*Padre means father in many Romance languages, and it may also refer to:

Arts and entertainment[edit]

People[edit]



*1857 Hint Ayaklanması - Vikipedi

*1857 Hint Ayaklanması, 10 Mayıs 1857 tarihinde, Meerut şehrinde bulunan Britanya Doğu Hindistan Şirketi ordusuna bağlı olan Sepoy askerlerinin isyanı ile başladı. Fakat bu ayaklanma İngilizlere bağlı olan, Yukarı Ganj Nehri Ovası, Orta Hindistan ve diğer Hindistan bölgelerindeki askerler ve sivil halk arasında yayıldı.[1] Esas askeri çarpışmalar günümüzdeki Hindistan eyaletleri; Uttar Pradeş, Bihar, Kuzey Madhya Pradeş ve Delhi'de yaşandı.[2]

Bu ayaklanma, Britanya İmparatorluğu'nun Hindistan'da ana idare yetkilisi görevini yapan Doğu Hindistan Şirketi'nin özellikle Yukarı Ganj ile merkezî Hindistan bölgesine yayılmış olan iktidarını büyük ölçüde sarstı.

1857'deki olayların en önemli niteliği; olayların ciddiyeti, büyüklüğü ve yaygınlığı sebebiyle kısa bir süreliğine Britanya İmparatorluğu'nun Büyük Ganj Nehri Ovası üzerinde olan siyasi hakimiyetini tehlike altına sokmasıdır.

Bu ayaklanmanın Britanyalılar tarafından kontrol altına alınması, ancak 20 Haziran 1858'de Britanyalılar'ın, Gwalior kentini zapt etmelerinden sonra olmuştur.[2]

Fakat gerçek de olan şudur ki, Hindistan'ın; Doğu Hindistan Şirketinin doğrudan doğruya idaresi altında olan kısımları, Bengal Hükümeti, Bombay Hükümeti ve Madras Hükümeti bölgeleri ve Sih prenslerinin hükümdarlığı altında bulunan Pencab bölgeleri, Britanya Şirketi'ni hem askerî bakımdan hem de moral bakımından desteklemişlerdir. Hindistan'da bulunan büyük prenslik devletleri, yani Haydarabad Devleti, Mysore Krallığı, Travabcore ve Keşmir Rajalıkları ve Rajputana gibi küçük devletler ayaklanmaya katılmadı.[3] Ama Hindistan'ın bazı bölgelerinde, örneğin Avadh devletinde, ayaklanma Avrupalıların ve özellikle İngilizlerin Hindistan'da bulunmasına karşı bir millî Hint ayaklanması şeklinde görüldü.[4] Ayaklanma gerçekleştikten 50 yıl sonra Hindistan'da gelişen Hint milliyetçiliği ve bağımsızlık hareketi için bu ayaklanmada büyük rol oynayanlar, örneğin Jhansi Ranisi Lakshmibai, bir millî kahraman olarak görülmeye başladı.[2] Ama bu millî kahramanlar yeni bir Hindistan devleti için uygun ve düzenli bir ideoloji ortaya çıkartmadıkları için eleştirilmişlerdir.[5] Buna rağmen ayaklanma Hindistan'ın Britanya tarafından idaresinde bir devrim yaratmıştır. 1858 yanında Doğu Hindistan Şirketi kapatılmış ve Britanya devleti bu şirketin bütün yetkilerini kendi üzerine almıştır. Bu tarihten sonra Hindistan tümüyle resmen Britanya Krallığı hükûmetine bağlanmıştır ve bölge krala bağlı devlet olarak yeni bir adla Britanya Raj'ı olarak isimlendirilmiştir.[6] Britanya devleti Hindistan askeri sisteminde, devletin malî kontrol sistemine, merkezî ve yerel hükûmet dallarına derinlemesine etki eden reformlar uygulanmıştır.[3]

İngiliz ve Avrupalı tarihçiler, bu olayların önemini görece küçümser bir tutumla "Sepoy İsyanı" veya "1857 Hint İsyanı" gibi terimlerle adlandırırken; Hintli tarihçilerin büyük çoğunluğu bu tarihsel gelişmeleri sömürge güçlerine karşı verilen organize bir bağımsızlık mücadelesi olarak yorumlamaktadır. Bu nedenle Hint akademik çevrelerinde olay, "Birinci Hint Bağımsızlık Savaşı", "1857 Bağımsızlık Mücadelesi" veya "Büyük Ayaklanma" gibi daha anlam yüklü isimlerle anılmaktadır.[7]




1857 Hint Ayaklanmasında önemli çatışmaları gösteren Kuzey Hindistan haritası
Bölge
Kuzey Hindistan Ganj Nehri havzası, Hindistan
SonuçBritanyalıların galibiyeti
Hindistanlı asker ayaklanmasının bastırılması
Babür İmparatorluğu'nun sona erdirilmesi
Britanya Doğu Hindistan Şirketi'nin idaresinin sonu
Hindistan egemenliğinin Hindistan Hükümeti Kanunu ile Britanya eline geçmesi
Taraflar

 Babür İmparatorluğu
Britanya Doğu Hindistan Şirketi silahlı kuvvetleri isyancı sepoy askerleri.
Yedi "Prenslik Devleti"

  •  Gwalior Devleti'ndeki belirli klikler
  •  tahttan indirilmiş Avadh Nevabı'nın oğlu Birja Kadra taraftarları
  •  Jhansi bağımsız devletinin tahttan indirilmiş hükümdarı Rani Lakshmibai taraftarları
  •  Maratha Lideri II. Baji Rao'nun oğlu Nana Sahip taraftarları
  • Bazı Hindistanlı siviller: Müslüman gaziler, Avadh'daki tımarlı toprak sahipleri (talukdar)

 Büyük Britanya ordusu
 Britanya Doğu Hindistan Şirketi ordusu

  • İngiliz asıllı Şirket askerleri
  • Britanyalılara isyan etmeyen sadık yerli sepoy askerleri

 Bengal Hükümet İdaresi tarafından toplanan sivil asıllı İngiliz ve Avrupalı gönüllü askerler
21 Prenslik Devleti

  •  Ajaigarh Devleti
  •  Alwar Devleti
  • Bharatpur Devleti
  •  Bhopal Devleti
  •  Bijawar Devleti
  •  Bikaner Devleti
  •  Bundi Devleti
  •  Hayderabad Devleti
  •  Jaipur Devleti
  •  Jaora Devleti
  •  Kapurthala Devleti
  •  Keşmir Devleti
  •  Kendujhar Devleti
  •  Marwar Devleti
  •  Nabha Devleti
  •  Patiala Devleti
  •  Rampur Devleti
  •  Rewa Devleti
  •  Sirmur Devleti
  •  Sirohi Devleti
  •  Mewar Udaipur Devleti
  •  Nepal Krallığı Rena Hanedanı
Komutanlar ve liderler

 II. Bahadır Şah
 Nana Sahib
 Baht Han
 Rani Lakshmibai
 Tantya Topel
 Begum Hazrat Mahal

Ishwori Kumarı Devi, Tulsipur Devlet prensi

Hindistan Başkomutanı:

  •  Mayıs 1857'ye kadar: George Anson
  •  Sir Patrick Grant
  •  Ağustos 1857'den itibaren: Sir Colin Campbell
 Jang Bahadur




Britanya Doğu Hindistan Şirketi'nin Hindistan'da genişleyip yayılması

Ayaklanmanın nedenleri :

Genel görünüm :

Yağlı kurşun :

Sivil halkın hoşnutsuzluğu :

İsyana katılan devlet idarecileri :

Kırsal alanlarda büyük toprak sahiplilik hakları olanlar :

Köylüler :

Bengal Ordusu :

Ayaklanmanın başlaması :

Mangal Pandey :

Meerut ve Delhi :

Ayaklanmaya destek verenler ve aleyhtarları :

Ayaklanma :

Ayaklanmanın ilk safhaları :

Delhi kuşatması :

Kanpur kuşatması :

Lucknow kuşatması :

Merkezi Hindistan kampanyası :

Diğer Hindistan bölgeleri :

Ayaklanma bastırılması sonuçları :

Hindistan :

Britanya :

Sivil reorganizasyon :

Askeri reorganizasyon :

Tarihçilerin bakışları :





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder