… ..
Bu hikâye son tahlilde köy hayatının, mesleki başarıların, konulan hedeflere ulaşmanın verdiği tatminin, takım çalışmasının, dostluğun; gelgelelim aynı zamanda da, dünyanın başka bir bölgesinde olsaydık, daha iyi sonuçlar alabileceğimizi bilmenin verdiği mesleki huzursuzluğun da bir muhasebesidir. Çıkış noktası ise tuttuğum kayıtlardır.
Okuyacaklarınız aynı zamanda, bu ortak misyon üzerine kurulmuş, karşılıklı saygıya dayanan, her birimizin diğerinin kültürüne , bilgisine ve yeteneklerine açık olduğu kendi sınırlarını bildiği bir ilişki üzerinedir. Her hastanın kendine özel sağlık sorunlarını çözmeye yardımcı olma konusunda, kişisel dostluk ve ortak ilgi esas alınmıştır.
… ..
Yaş 19: 1940 Salih askerlik için İstanbul’a gelmiş. Köyden ayrılırken, annesi ona iki buçuk lira vermiş ve eve geri dönebilmesi için bu parayı saklamasını istemiş. Annesi
nin Salih’e çok ihtiyacı varmış. Salih üç yıl boyunca şehir yaşamının tadını almış. Eğitimli insanlarla omuz omuza bulunma fırsatını yakalamış. Deyim yerindeyse, gözleri açılmış. Her şey merak ediyor, anlamak ve daha fazlasını öğrenmek istiyormuş.
Salih'in hayatı okuma yazma bildiği için değişmiş. Askeriyede, sıhhiye bölümüne alınmış. Bu sayede doktorların yanında çalışmış, hatta otopsilere yardımcı olmuş. Portakallar üzerinde çalışarak iğne yapmayı öğrenmiş.
Hatta askerlere karşı anlayışlı ve şefkatli davranması sayesinde askeriyede çok sayıda arkadaş edinmiş. Tertibi olan çingene bir arkadaşı Salih’ten geceleri, İstanbul’da yaşayan ve çok hasta olan annesine bakmasını istemiş. Karşılığında ona her gece için on lira ödemiş. Bu Salih için çok büyük bir paraymış. Bu kadar parayı hak etmediğini düşünüyor, ayrıca, arkadaşından para aldığı için kendini suçlu hissediyormuş. Ancak arkadaşı onu bu parayı alma konusunda ikna etmiş. Hayatında ilk defa
para kazanan Salih bu parayı olduğu gibi annesine göndermiş.Yaş 23: 1944 Salih askerlik hizmetini tamamladıktan sonra köyüne geri dönmüş. Askerliğini sıhhiye bölümünde yaptığı için, köyde Tohtur Salih olarak anılmaya başlamış. Önceleri biraz tebessümle olsa da, kısa süre içinde bütün köy halkı her tür sağlık sorununu ona danışmaya başlamış. Doğrusu, sağlık alanında köydeki en bilgili kişi oymuş. Geri döndüğü için çok mutlu olan annesi, Salih’ten onu bir daha asla bırakmama sözü almış.
1945 yılında, bölgenin en büyük şehri olan Kayseri’de yapılan Sümerbank tekstil fabrikasının inşaatında inşaat işçisi olarak çalışmaya başlamış. Köyden arkadaşlarını da yanında götürerek fabrikada iş bulmalarına yardımcı olmuş. Ağustos ayındaki hasat mevsimine kadar orada çalışan Salih ve arkadaşları o dönemde düzenli bir işe değil de ekinlerine bağlı olmalarını garipseyebilir.
Tohtur Salih köyde, mütevazı bir törenle Elmas’la evlenmiş.
Yaş 25: 1946 Salih Kayseri'de yapılan ve Rusların finanse ettiği şeker fabrikası inşaatında başka bir kışlık iş daha bulmuş ve hasat mevsiminde yine bırakmış. Bu, çiftçinin kanında var.
Yaş 31: 1952 O zamana kadar ailesi oldukça büyümüş, beş çocuğu varmış; … ..
… ..
*İki Doktor Bir Yolculuk & Dr. Warren H. Winkler
Özgün Adı: Two Doctors on One Journey
Çeviren: Yalçın Varnalı
Yapı Kredi Yayınları
1.Baskı: İstanbul, Eylül 2014
Dr. Warren 1928 doğumlu,1943’te askere alınıncaya kadar değişik işlerde çalışarak para kazanma becerileri kazanmış ve askerliği süresince mektupla eğitimini sürdürmüş, askerlik bitiminde 1951 yıllarında Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne devam ederken de para kazanacağı işlerde çalışmaya devam eder ve arada evlenir. Mezun olduğunda bir yıl süre ile çalışmak ve stajyerlik pozisyonu için açık bulunan Türkiye’de Cemaat Kilisesi Misyonunda görev alabilmek için iki yıl daha cerrahi ihtisası alarak uzak ülke Türkiye’deki mahrumiyet bölgesine gider. 1951 ve sonraki yıllarda Türkiye’nin genel şartları, cahillik ve y yoksulluk sınırlarının hangi seviyelerde olduğunun anlatıldığı eser……
YanıtlaSil1960 yıllarda bile ülkemizin durumunun en ilkel şartlarda kalması iç acıtıcı. Tarihinde büyük izler bırakan bir imparatorluğun mirasçısı olan ülkemizin durumunu anlatan şu satırlar (s.115) “Bu bölgede beslenme çok kötü. Kamuya ait su şebekesi, kanalizasyon ve elektrik olmadığı, devletin bölgeye katkısı çok az olduğu için hijyen de kötü.“ ifadelerini aşan hallerimiz ise insanı düşündürüyor. Geri kalmışlığın değişik boyutlarının tekrar yaşanmasını istemek ya da beklemeyi çok aşan ve dünyadaki gelişmelerle yarışır hale gelmemiz için yapılacakları bilmek yetmiyor. Çözüm ahlaklı ve evrensel hukukun hakim olduğu bir bilimsel temeli olan bir toplum olmaktan geçiyor. İçinde bulunduğumuz dönemde ise; ne durumda olduğumuz bu satırları okuyanların takdirlerine kalıyor…..
YanıtlaSilDoktor Warren ve beraberindeki ekibin özellikle 1950 ve 60 yıllarda kilise misyonu kapsamında Anadolu’nun derinliklerinde verdikleri sağlık hizmetleri ve ilerleyen yıllarda sağlık hizmetlerinin organizasyonu ve hasta- sağlık çalışanları ilişkisinin sistemli bir hale getirilmesindeki gayretleri, hastalıkların üstesinden gelmeyi kolaylaştıran yeni ilaç ve tedavi yöntemleri başta olmak üzere dünyadaki gelişmelerin ülkemize taşınması vb. hizmetleri takdir duygularımızın uyandırıyor. elbette çok yararlı çalışma yapmışlar. Diğer yandan Kayseri, Muş, Diyarbakır gibi şehirleri merkez olan; ulaşım ve yaşam şartlarının zorlu olduğu dağlık bölgeler ve köylerin düşük gelir, verimsiz tarım şartları ve geri kalmışlığın dip yaptığı şartlardaki özverili çalışmalarını takdir ederken; bu çalışmaların insanı düşündüren başka yanı da var … daha o tarihlerde sadece sağlık alanı ile kalmayan ve ülkemizde misyonerlik çalışmalarının çok yaygın olduğu o tarihlerden günümüze kadar devam eden /etmekte olan misyonerlik faaliyetleri ile Batılı güçlerin topladığı bilgiler ile bizi bizden daha iyi tanır hale geldiklerini de unutmamak gerekiyor. Yine unutmamalıyız ki her şeyin bedeli var….
YanıtlaSilDr. Warren bu eseriyle tarihe not düşmüş aynı zamanda …. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki durumumuza bir sağlıkçı gözüyle de olsa genel anlamda çok değerli katkıları olan takdir edilesi bir çalışma …. şükranla karşılarken; en azından sağlık çalışanlarımızın okuması gereken sürükleyiciliği olan bir değer olduğunu da vurgulamak gerekiyor.:..
SilSon olarak DR.Warren’in kitabının sonunda düştüğü notu da dikkate alınmalı: “Bitirmeden önce sizlerle paylaşmak istediğim son şey şu: Siz siz olun, benimle aynı hatayı yapmayın. Anılarımı yazmaya başladığımda seksen dört yaşındaydım ve çok geç kalmıştım.
YanıtlaSilYaşadıklarımı bir araya getirmek çok vaktimi aldı. Ayrıntıları unutmama neden olacak kadar uzun bir süre geçmişti. Genel bir kayıt tutmamıştım. Her birinizin hayatı boyunca ardında bıraktığı ya da yaşayacağı ilginç deneyimler var. Bunları belki sadece çok yakın arkadaşlarınızla, belki de bütün dünya ile paylaşabilirsiniz. Sınırlarınızı sadece zaman belirleyecek. Her ne olursa olsun, sizi bunları yazmanız konusunda cesaretlendirmek istiyorum. Bu size kendinizi ve hayatınızı başkalarıyla paylaşma fırsatını veriyor. Süreç kendinizi daha iyi tanımanızı sağlıyor. Ben de öyle oldu! Ben kendi hikâyemi paylaştım., şimdi sabırsızlıkla sizlerin hikâyelerini bekliyorum