… .. 1914’te Saray - Bosna Avusturya Veliahtının Sırplar tarafından öldürülmesi üzerine umumî harb ilan olunmuş, Türkiye'de Cermenler (Almanlar) yanında harbe iştirak etmişti.
Romanya kralı müteveffa Birinci Carol’un, müttefikler grubuna Romanya’nın girmemesi fikrinde bulunduğu için Romanya hükümet iki sene kadar tarafsız kalmıştı. Bu tarafsızlıktan istifade eden Türkler, Tuna nehri ve Karadeniz sahillerinden Almanya ve Avusturya - Macaristan ve Bulgaristan’dan gönderilen ve Romanya’dan tedarik ettikleri gıda ve askeri mühimmatı, kayıklarla, motorlu nakliyat gemileriyle Türkiye'ye sokarak pek çok hizmet etmişlerdir. Ben de bu sıralarda öğretmenimiz ve şairimiz Mehmet Niyazi ile Mecidiye’de yayınladığımız gazete ve dergilerle Rusya aleyhine kalem yürütürdük.
Roman gazetelerinde bir kısmı Rusofil taraftarlığı yaparken, “Rusya’nın Karadeniz kuvvetlerinden 60 bin kadar askeri gemilerle Terkos gölü civarına dökerek karadan ve arkadan İstanbul'a giren müttefiklerin Dardanellere dayanan deniz kuvvetlerine yol verip İstanbul düşecek” anlamında yazdıkları sırada ben: “Evet, Rusya'nın kaplumbağa gemileriyle belki bir milyon kurbağayı Rumeli sahiline dökerek Türkiye'yi amana düşürecek ve Berlin mı yoksa Petrograd mı?” adlı makale ile Ruslardan önce Almanların Rusları tepeleyeceklerini gazetede yazdığımdan dolayı mimlenmiştim.
Almanların, Rusya ordularını Baykal göllerinde boğmaları ve hemen bütün cephelerde kuvvetlerini kırmaya muvaffak oldukları sıralarda , müttefiklerin müracaatı üzerine, 1916 senesi 15 Ağustosunda Romanya harbe iştirak etti.Ruslar Baserabya yoluyla Tuna'yı geçip bir kolordu ile Dobruca’da Bulgar cephesine yetiştiği sıralarda,
Romanya Hükümeti, merkezi kuvvetlerin uyruklarını ve hattâ bunlarla beraber kendi uyruğunda
olan Müslümanları bile toplayıp Moldava’ya enterne ettı.
O feci anda Rusya ordusuyla gelen ve General Zankovskıye etki eden Kırımlı Rüstem Bey'in
şefaati üzerine pek çok Müslüman özellikle Tatar unsuru entemetlikten kurtulmuşlardı
... ..
*Ittıhat ve Terakki anılarım & İbrahim Temo
Alfa Basım Yayım
1.basım: Eylül 2013
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder