Son Büyük Kuşatma 1453 *

-... ..  Modern ulusalcılık Konstantinopolis kuşatmasınıYunanlılar ve Türkler arasında bir mücadele olarak yorumlamıştır, ama bu tür basitleştirmeler yanıltııcıdır. Her iki taraf da ve her ne kadar diğeri için kullansa da o zamanlar bu etiketleri henüz kabul etmemiş, hatta kavramamıştı. Osmanlılar kendilerini ya Osman’ın boyundan gelen anlamındaki adlarıyla, ya da sadece Müslüman olarak anıyordu. ‘Türk ise, Batı’nın ulus devletleri tarafından kullanılan oldukça aşağılayıcı bir deyişti ve ‘Türkiye’ adı 1923 yılında yeni Cumhuriyet kurulurken Avrupa’dan emanet alınana dek bilinmeyecekti. Osmanlı İmparatorluğu 1453 yılında hâlâ fethettiği yerlerdeki insanları pek az etnik kaygısı gözeterek  içine emen, çokkültürlü bir yapıydı. Vuurucu birlikleri Slav, önde gelen generali Grek, amirali Bulgar kökenliydi; sultanın annesi kimi kaynaklara göre Sırp, ya da Makedon idi. Dahası binlerce hıristiyan askeri Ortaçağ vasallığının karmaşık yapısı uyarınca Edirne’den  Konstantinopolis’e uzanan yolda Sultan’a eşlik ediyordu. Konstantinopolis’in Gerkçe konuşan sakinleri, yani ilk kez büyük kuşatmadan 400 yıl sonra , 1853’te İngilizcede kullanılan  deyişle Bizanslıları fethetmeye geliyorlardı. Bizanslılar Roma İmparatorluğu’nun mirasçısı gibi görülüyordu ve onlar da kendilerinden Romalı olarak söz ediyordu, ama yarım kan Sırp, çeyrak kan İtalyan bir imparatorluğun hükümranlığı altındaydılar ve savunmalarının büyük bölümü ‘Franklar’ olarak adlandırdıkları Batı Avrupalılar tarafından üstlenilmişti. Bunlar Venedikliler, Cenevizliler ve Katalanlardan oluşuyordu; ayrıca kimi etnik  Türklerin, Giritlilerin ve bir de İskoç’un yardımını almışlardı. Kuşatmaya taraf olanlara basit anlamda kimlik, ya da sadakat tanımı vermek zor olsa da, mücadelenin unutulmayacak bir boyutu vardı: İnanç. Müslümanlar düşmanlarını ‘rezil gâvurlar’, ‘zavallı inançsızlar’, ‘İman’ın düşmanları’ olarak anıyor, karşılığında ‘paganlar’, ‘cehennemlik kâfirler’, ‘inançsız Türkler’ olarak anılıyorlardı. Konstantinopolis İslamiyet ile Hıristiyanlık arasında gerçek iman için verilen uzun vadeli savaşın bir cephesiydi. Rekabet halindeki inanışların 800 yıl boyunca savaşta ve ateşkeste birbiriyle
karşı karşıya geldiği yerdi ve 1453 yılı baharında bu iki büyük tektanrılı dinin birisi yeni, diğeri önceden var olan tarzı, tarihin yoğun anlarından birini oluşturmak üzereyine orada buluşacaktı.

* Son ve Büyük Kuşatma 1453 & Roger Crowley