.. en iyi arkadaş kitap ..: İstanbul'u Dolaşırken*

Hillary Sumner-Boyd, (1910-1976) Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi’nde Temel Bilimler Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı.

John Freely, 1926 yılında New York’ta dünyaya geldi. 17 yaşında denizci olarak II. Dünya Savaşı’na katıldı. Savaştan sonra eğitimine devam etti, 1960 yılında New York Üniversitesi’nde fizik doktorasını tamamladı. Aynı yılın Eylül ayında eşi ve üç çocuğu ile İstanbul’a gelerek Robert Kolej’de fizik öğretmenliği yapmaya başladı. 1976’ya kadar İstanbul’da kaldı. Atişna, Boston, New York, Londra ve Venedik'ten sonra 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi’ne döndü.

Bu kitap Strolling Through İstanbul’un 1972’deki ilk basımından bu yana … .. güncellenmiş ilk basımı. Bu zaman zarfında kitabın kıdemli yazarı Hilary-Boyd aramızdan ayrıldı. … .. Bu kitap yazıldığından bu yana İstanbul çok değişti. O zamanlar nüfusu iki milyonun biraz üstündeydi ve şimdi, bazı tahminlere göre, on iki milyonu aştı., Anadolu’dan gelen göçü emebilmek için yirmi beş belediyenin eklenmesiyle, 197’dekinin dört katı bir alana yayıldı. Hem şehrin içinde hem dışında otoyollar inşa edildi, şu anda Boğaz’ı bağlayan iki köprü var, Asya ve Avrupa kıyısındaki yerleşim yerleri, tüm boğazı kapladı, Karadeniz ve Marmara boyunca yayıldı, artık Trakya tepelerinde iş merkezlerinin gökdelenleri, bir zamanların orman ve kırlık arazilerinde her gün yeni bir uydu-kent yükseliyor.

Ama bu büyüme fırtınası tarihi kalbine dokunmadı, kuzeyde Haliç, güneyde Marmara ve karda Theodosios surları ile çevrelenmiş olan yedi tepeli yarımada , bu kitabı revize ederken gördüğüm kadarıyla, turistler tarafından en çok ziyaret edilen bölge olmasına rağmen, buradaki yollar trafiğe kapatılmış, kaldırımlarda yaya kalabalığı var. Eski şehirde yeniden dolaşmaya başladığımda en

kalabalık yerlerde bilke hâlâ 1960 sonbaharında geldiğim o büyüleyici şehir, kalabalık caddelerden ya da medrese avlusuna girdiğimde, yine ilk hatıralarımdaki İstanbul karşıma çıktı. Bu nedenle güzergâhları değiştirmedim, ancak ilk basımdan bu yana olan değişiklikleri yansıtabilmek için anıtların, müzelerin anlatımında güncelleme yaptım. Yol üstünde, geçip gidenleri, kaybolanları da belirttim, örneğin bir zamanlar Beşinci Tepe’deki Roma rezervinde gelişen köy, şimdi ağaç tepelerinin, bacalarının ve minarelerin caddelerle aynı seviyede kaldığı Beşinci Tepe, belki de sultanlara vermek için tavus kuşu yetiştiren adamın bulunduğu byer. Şimdi bütün bunları elinde bu rehberle şehri dolaşacaklara uzatıyorum, İstamnbul’un hafızasında yaşayan pek çok diğer anıyla beraber:

… ..

…. .. Kitabın temel vurgusu İstanbul’un eski eserleri olmasına rağmen, bu şehre insanların mesken edindiği bir müze imiş gibi yaklaşılmamıştır. Aksine, eski eserler yaşayan, moder şehrin bir parçası olarak anlatılmıştır -yeni ve eskinin iç içeliği İstanbul’u böylesine büyüleyici bir şehir. Güzergâhlar her biri İstanbul’un başka bir yerine götürecek şekilde tasarlanmıştır, şehrin kendisi de eski eserler kadar ilginç ve pitoresktir. (* Pitoresk sözcüğü İtalyanca kökenli olup kelime anlamı ise "ressam, tasvirci"dir. Etimolojik olarak manası "resim gibi"dir.) … ..

*İstanbul’u Dolaşırken & Hilary Sumnrer-Boyd ve John Freely

Strolling Through Istanbul

Pan Yayıcılık

Birinci Baskı: İstanbul, Ağustos 2011

Kapak Resmi: Matrakçı Nasuh’un İstanbul resmi.

*Matrakçı Nasuh - Vikipedi (wikipedia.org)

*Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el-Visokavi el-Bosnavî, ya da Nasuh el-Matrakči ibn Karađoz ibn Abdullah el-Visokavi el-Bosnevi, ya da kendisinin icat ettiği Matrak oyunu nedeniyle kısaca Matrakçı Nasuh; Boşnakça: Matrakčija Nasuh Visočak) (ayrıca silah kullanma yeteneğinden dolayı Nasuh el-Silâhî, Kılıç ustası adlarıyla da bilinirdi; d. 1480 - ö. y. 1564), Osmanlı İmparatorluğu'nda 16. yüzyılda yaşamış Boşnak asıllı[1][2][3] devlet adamı, polimat, matematikçi, öğretmen, tarihçi, coğrafyacı, haritacı, kılıç ustası, denizci, mucit, ressam, çiftçi ve minyatürcüdür. İstanbul'a getirildi, eğitim gördü, birkaç Osmanlı sultanına hizmet etti ve Enderûn'nda öğretmenlik yaptı.[4][1]