Millet ve Türk Milliyetçliği *

Millet kavramını irdelemek isteyenler için kaynak kitap niteliğinde... .. ilgi çekici notlar tarihi gelişimi hatırlamamıza ve anlamamıza katkı sağlıyor... .. ulusların oluşumundaki dil, din ve hatta mezhep farklılıklarının etkileri inceleniyor... okudukça günümüzdeki sorunların altında yatan nedenleri anlamak kolaylaşabiliyor... .. kitap 213 sayfa.

-Kısa alıntılarla örnekler vermeye çalışalım:

-... .. Galyalılar, Franklar, Burgındlar, Vizigotlar ve Normanlar gibi değişik kavimler birleşmiş, tarih içinde bütünleşerek Fransız  milletini ortaya çıkarmışlardır.  Kelt, Anglosakson, Norma kavimleri İngilizleri; Germen, Slav, Latin kavimleri de Almanları oluşturmuşlardır. Buna karşılık bir kavmin bölünmesiyle ortaya çıkan milletlere örnek olarak Latin kavminin parçalanıp gelişmesiyle İtalyanlar ve İspanyolların , Cermen kavminin bölünmesiyle de Almanların, Dnimarkalıların, Hollandalıların farklı milletler haline gelmeleri gösterilebilir. ... ..

-Batı emperyalizminin ortaya çıkardığı milletlerden de söz etmek gerekir. Gemicikliğin geliştiği on altıncı yüzyıldan itibaren Batılı miletlerin bazıları deniz ötelerine göçtüler. Kuzey Amerika’yı İspanyollar ve Portekizliler bölüştüler. Güney Afrika Holandalıların (Detch) vatanı oldu. Avustralya ve Filipinler’e de İngilizler yerleştiler. ... ..

-Brezilyalıların Portekizce diğer Güney Amerikalı milletlein İspanyolca konuşmalarına rağmen ne Brezilyalılar kendilerini Portekiz, ne de Güney Amerikalı diğer milletler kendilerini İspanyol sayarlar. Amerika Birleşik Devletleri’nin vatandaşları da İngilizce konuştukları halde hiçbirinin aklına İngiliz olabileceği geçmez.

-Dili başka unsurların, meselâ dinin etkilediği de olur. Doğu Roma  İmparatorluğu’nda Ermeni, Arnavut, Makedon, Bulgar, Peçenek Türkleri gibi Hristiyan milletler önce dillerini kaybettiler sonra aslî unsurla bütünleştiler. Bunda aynı dinden olmaları rol oynamıştır. Dinin dili etkilemesine dair Osmanlı toplumunda çok dikkat çekici örneklerle karşılaşıyoruz. Osmanlı’da Müslüman iki Boşnağın , Müslüman Arnavutun çocuğu kendi dillerini muhafaza eder, Türkçe ile de geniş Osmanlı toplumuna katılırdı. Müslüman bir Boşnakla, Müslüman bir Arnavut evlenince, ana dillerinde anlaşamayacaklarından, evde Türkçe konuşurlar, dolayısı ile çocuğun anadili Türkçe olurdu. Oysa Müslüman olmayan tebada bu durum farklıbir mahiyet arzederdi. Bir Rum’la, bir Bulgar’ın evliliğinden doğan çocuk, anne-babasından hangisinin sülâlesi içinde büyüyorsa, o sülâlenin dili çocuğun anadili olurdu. Türkçe ikinci dili idi. ... ..

-Tarihten Türklerle Bulgarların aynı soydan geldiklerini biliyoruz. Ama zamanla dileri, dinleri farklılaştı. ... .. Bulgarlar M.S. 584 yılında Karadeniz’in batısına gelip yerleşen bir Türk boyudur. Zamanla oradaki yerli halkla tanışarak Hıristiyanlığı kabul etmeye başladılar. 864 yılında Bagoris (Boris) Han da atalarının “Gök Tanrı” dinini terk edip, Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebini kabul edince, Bulgarların Slavlaşması hızlandı. Dokuzuncu yüzyılda Türkçe’yi tamamen unuttular.

-... .. Bosna-Hersek’de yaşayan Müslümanların durumu... .. Bunlar Slav kökenli Sıpça-Hırvatça konuşan insanlardır; aynı dili konuşmalarına rağmen kendilerini Hırvat veya Sırp kabul etmezler; çünkü böyle bir kabul onları Ortodoks Slavlarla ve Katolik Hırvatlarla aynı duruma getirecektir. Halbuki onlar Müslüman olmakla, hayatlarına değişk unsurlar katmışlar, Ortodoks veya Katolik oldukları zamandan farklı bir konuma gelmişlerdir. ... .. kendilerini Müslüman kimliğiyle ifade etmektedirler.

-Dinin, milleti hangi ölçülerde etkilediğine çok yerlerde şahit oluyoruz. Ne Arnavutluk’taki Müslümanlar ve Hıristiyan Arnavutlar, ne de Suriye’deki Müslüman ve Hıristiyan Araplar bir millet haline gelebildiler. Hatta sadece din değil, mezhepler bile milletleri etkiliyor. Avusturya Katolik olduğu için Almanya’nın dışında varlığını sürdürebiliyor. İran’daki Azerilere Farslarla beraber yaşamyı tercih ettiren mezhep birliğidir. Katolik olan İrlandalılar, Protestan İngilizlerle yaşamayı bişr türlü içlerine sindiremiyor. Ama Protestan İskoçyalılarla Galllerin, İrlandalılar gibi İngilizlere karşı kanlı mücadelelere başvurmamaları aynı mezhepten olmalarındandır. Belçika’da Fransızca konuşan Valonlarla Cermen dilinin bir şivesini konuşan Flamanlar Katolik olduklarından dolayı sessizce bişr aarada yaşayabiliyorlar. ... ..

-Hıristiyan, usevi olan Türk boyları dillerini değiştirmeden önce ana gövdeden koptular, sonradan da dillerini değiştirdiler. İslamiyetin Türk milletinin bütünlüğü için ayrı bir önemi vardır. ... .. İlk defa İslamiyet –Gökoğuzlar, Yakutlar gibi istisnalar hariç- hemen hemen Türkler’in tamamını içine alabildi. Bu din müşterekliği Türklerin büyük birlikler oluşturmasını sağladı. Timur – Beyazıd, Yavuz-Şah İsmail dönemi hariç Türk birliklerinin karşı karşıya geldikleri görülmemiştir. ... ..

-Meselâ Yahudiler millet haline geldikten sonra, ortak egemenlik altında yaşamak imkanlarını, bir başka ifade ile vatanlarını kaybetmelerine rağmen iki bin yıl varlıklarını sürdürmüşlerdir. Ama Türkler nerede egemenliklerini yitirmişlerse, birkaç yüz yıl sonra varlıklarını kaybetmişlerdir. ... ..

Milletler ve Özellikleri

-Türk milleti ... .. pek çok milleti egemenliği altına almasına ramen ... .. Roma’da ilk Hıristiyanların aslanlara parçalatılmasından alınan vahşi zevkler ... ..  Kan dökücülüğüyle tarihte hep örnek gösterilen Cengiz han’ın eşleri değişik dinlerin mensuplarıydı... ..  Amerika’da yerlilerin kökünün kurutulması, İspanya’da Müslümanlardan sonra Yahudilerin doğranması, Fransa’da Calvinistlere tüyler ürpertici işkebceler yapılması... ..

Milliyetçilik

Milli Karakter

Millet ve Din

Tarih Şuuru ve Milliyetçilik

Milliyetçilik ve Milli Kimlik

Milliyetçilik ve Humanizm

*Millet ve Türk Milliyetçiliği – Mehmed Niyazi