İstanbul Masalı *

Her kentin bir masalı olduğu gibi, İstanbul’un yüz binlerce yıllık masalının anlatıldığı kitap 104 sayfa. Anlatan Mine  Soysal yanlız çocuklar için değil aynı zamanda yetişkinler için de sürükleyiici bir dik kullanmış. İstanbul’u ve tarihini biliyorum diyenler de okuyabilirler.  Resimleyen Betül Sayın da anlatımla birlikte bir bütünün tamamlanmasına katkı sağlamış. İstanbul’u  tarihten günümüze anlamak çin kısa alıntılar yaparak kitabın sayfalarında dolaşalım.

-Şehir nice göçlerin , istila ve savaşların sahnesi olur. ... gün gelir, dünyanın en büyük imparatorluğuna başkentlik eder. ... ..

-... ..mağaradan ilk köylere, Yunan liman kentinden büyük Roma kentine, Bizans’ın ilk Hristiyan başkentinden Osmanlı’nın Müslüman başkentine dek süren değişimi ve böylece, günümüzün dünya kentinin nasıl oluştuğu anlatılır. ... ..

-Yarımburgaz Mağarası’nda... ..

-.. .. yaklaşık 20 bin yıl önce yer hareketleri sonucu oluşan bir tatlı su gölü olan Marmara kıyıları ... .. Orta Çağ Taş Devri... .. avcı ve balıkçı topluluklar... ..

-... .. 10 bin yıl öncesi... .. Yeni Taç Çağı ... .. ilk üretim ... .. buğday, arpa, mercimekgiller ve baklagillerin tarımının başlaması... .. koyun, keçi, sığır vb. hayvanların evcilleştirilmesi... ..

-... ..7500 yıl önce Çanakkale boğazının açılması ve Ege Denizinin tuzlu sularının Marmara Denizi’ne karışması... ..

-... .. 6000 ile 3000 yıl önceleri ... ..kent devletlerinin kurulması... .. tarih sahnesine ilk kez çıkan imparatorluklar... .. troia, Hitit uygarlığı, Miken uygarlığı... ..

-İstanbul’un 2700 yıl önce kent olarak tarih sahnesine ilk kez çıkışı... ..  O yıllarda Ephesos, Priene, Side gibi liman kentlerinin yükselmeye başlaması... .. deniz ticareti... ..

-... O dönemde İstanbul’da iki kent vardı: Birincisi bugünkü Kadıköy’ün yerinde kurulan Kalkhedon... İkincisi ise , bugünkü Eminönü ve Fatih ilçelerinin bulunduğu ve “Tarihi yarımada” dediğimiz alanda kurulab Byzantion... ...

-Tarihçi Herdot’un anlattıklarına göre ... ..

-Mitolojide Byzantion’un kuruluşı ve İstanbul Boğazı’yla ilgili anlatılan efsane... ..

-... ..İtalya’daki Roma kentinden yönetilen Roma İmparatorluğunun sınırları içinde kalan Byzantion... .. aradan altı yıl geçince Byzantion Yeni Roma İmparatorluğu’nun başkenti ilan edildi... .. 62 yıl sonra ak tanrılı yeni din Hristiyanlıkl, imparatorluğun resmi dini olarak kabul edildi. Bundan üç yıl sonra da, Roma İmparatorluğu’nun Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasıyla kent, Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkenti oldu. ... ..artık kentin adı da imparatorun adıyla anıldığı için, Konstantinopolis olarak değiştirildi. ... ..

-... İmparator Justinianus... .. 537 ylında tamamlanan bugünkü Ayasofya Kilisesi... ..

-... .. 1100’lü yıllar.. .. Venediklilerin kent yaşamında artan rolü... .. Cenevizliler... ..

-...1071 yılında Anadolu topraklarına giren Türkler karşısında giderek zayıflayan Bizans... .. Haçlı Seferleri... .. Latin İstilası... ..1204 yılı... .. Konstantinopolis’in ticari gücünü ele geçirmek isteyen Venedikliler tarafından amacından saptırılan 4. Haçlı Seferi ile  şehrin yağmalanması ve değerli eserlerin İtalya’ya taşınması... ..

Osmanlı Başkenti İstanbul

-29 Mayıs 1453... .. kente bundan böyle İstanbul denecekti.. ... Fatih Sultan Mehmed... Edirne’nin yerine başken ilan ettiği İstanbul’da ... ..farklı kültürlerden insanlar... .. Üsküp’ten gelenler Unkapanı’yla Cibali arasına yerleşerek Üsküplü Mahallesi’ni oluşturdular. Yenişehir’den gelenler Yeni Mahlle’yi, Mora’daki Yenişehr-i Fenar’dan gelenler Fener Mahellesi’ni, Konya Aksaray’dan gelenler Aksray Mahallesi’ni, Söke yakınlarındaki Balat’tan gelen Kıptîler, Balat Mahallesi’ni kurdular.

-Arnavut’lar Silivrikapı’ya; Amastra, Bayburt, Karaman, Tokat ve Sivas’tan gelen Ermeniler Langa ve Kumkapı’ya; Karamanlı Hristiyan Türkler Yedikule çevresine, Çarşambalılar Çarşamba Mahallesine Kastomonulular Kazncı’ya; Gelibolulular Tersane çevresine; İzmirliler Büyükgalata Mahallesi’ne; Frenkler Küçükgalata Mahallesi’, Sinop ve Samsunlular Tophane’ye... .. Akka, Gazze, Remle Arapları Tahtakale’ye; Anadolu Türkleri de Üsküdar’a yerleştirildiler. ... ..

-... .. Kanuni Sultan Süleyman’nın 1557 yılında Mimar Sinan’a yaptırdığı Süleymaniye Camisi ve Külliyesi... ..

-... Sultan Ahmed Camisi... ..

-... .. Batı sınırlarında peş peşe yenilgileri yaşayan Osmanlı Devleti... ..  Lale Devri... ..

-Osmanlıca ilk gazete olan Takvim-i Vekayi’nin birinci sayısı 1 kasım 1831’de yayımlandı... ...       

-Osmanlı modernleşmesinin dönüm noktası Tanzimat... ..

-Yeniçeri Ocağı’nın dağıtılması... Levent Kışlası, Humbaracı Kuışlası, Selimiye Kışlası,... ..Dolmabahçe Sarayı’nın inşası... ..Pera... ..Şirket-i Hayriye... .. Yıldız Srayı... ..

Cumhuriyet Kenti İstanbul ... .. baş döndürücü değişimlerin biçimlediği metropol... ..

*İstanbul Masalı – Mine Soysal