Harf Harf Kadınlar *

Nazife Şişman; editörlüğünü yaptığı kitabın giriş yazısında, “Harf Harf Kadınlar sempozyumunun (Bilim ve Sanat Vakfı, 26 Mayıs 2007) arka planında birkaç yıl süren bir okuma programı mevcut. Tebliğ sunan ve çeşitli sebeplerle sempozyuma katılamayan başka arkadaşlarla birlikjte, kadın üzerinden çağdaş kültür okumaları yaptık. Maksadımız, küresel dünyanın değişen niteliğini, kimlik politikaları ve cinsiyet dinamikleri çerçevesinde anlamaya çalışmaktı.” vurgusu yapıyor.

-Kadın politikalarının dünyada ve ülkemizdeki gelişimini sürükleyici bir dille okuyucuya sunan kitap 184 sayfa.  Kitaba katkı sağlayanlar;

Nazife Şişman (editör),

Modernleşmenin Veçheleri ve Kadın Sorunu”

Zahide Tuba Kor (Yahudi kadının Modernleşme Tecrübesi ve İsrail Örneği),

Sevinç Alkan Özcan (Rusya’da Cedidizim ve Müslüman Kadın Hareketi),

Hilal Turan (“Namuslu Anne”den “Cinsel Özgürlükçü Biray”e; Türk Sinemasında Değişen kadın İmgesi,

Osmanlı Toplumunda Modernleşme ve “Kadınlık”

Fatma Şensoy (Fatma şensoy (Osmanlı Toplumunda Kadınların Eğitimi),

Fatma Tunç Yaşar (İlk Kadın Dergilerinde “kadınlık”: İffetli ve Mektepli),

Fatma Samime İnceoğlu (İlk Muharriremiz Fatma Aliye’nin Gözünden Dönemi),

Varlık Tasavvuru, Kimlik ve Kadın 

Hümeyra Ağca (İrfani Öğretinin Varlık Tasavvurunda Cinsiyet: Müzekker ve Müennes),

Sevim Zehra Kaya (“Kadı İnsan” ve “İnsan kadın”: Halide Edip Adıvar ve Samiha Ayverdi’nin Romanlarında İdeal Kadın Karakterler),

Aslıhan Akman (Türkiye’de Dönüşen Tasavvuf Pratikleri: Bir grup Kadın Sufi Üzerine Bir Değerlendirme),

Kitabın okunmasına gerekçe oluşturabilecek kısa alıntıları paylaşalım:

-Modern dönemde... .. değişimin en fazla hissedildiği alanlardan biri oldu kadınların hayatı. ... .. Batı’daki kadının
hayatındaki en belirleyici değişiklik, feodalizmin bitmesi ve kapitalizmin gelişmesiydi. Bu gelişmenin sonucunda, kendini yeni toplumdan dışlanmış bir sosyolojik grup olarak hisseden orta sınıf kadınlar, bir takım taleplerde bulundular. ... ..

-... .. Ne oldu da, “İslam ve kadın”ı tartışır bulduk kendimizi? ... ..

-... ..roller belirsizleşti, statüler alt üst oldu, hiçbir şey durduğu yerde kalmadı. Cinsiyetin tevzii ile ilgili, kadın erkek münasebetleri ile ve kadının toplumsal statüsü ... ..

-Bugün “Müslüman kadın”, pek çok siyasal anlaşmazlığın üzerine bina edildiği sembolik ve kültürel bir zemin gibi işlev görüyor. ... ..

-... .. Müslüman toplumlar modernleşmeyi; Avrupa’nın yayılması ve ssömürgeciliği ile eş zamanlıbir gelişme olarak tecrübe etmişlerdir. Bu yüzden de tartışmanın çerçevesi, Doğu*-Batı ilişkileri tarafından çizilmiştir. ... .. 

-Böylece kadın, milli bir tartışmanın teması oldu. İslam tarihinde ilk defa İslam hukuku açıktan tartışılmaya başlandı: Çok eşlilik, boşanma, harem/selamlık uygulaması, tesettür, peçe vs. Kadınlarla ilgili önerileri, Avrupa toplumlarının terakki etmiş olduğu, Müslüman toplumların da o terakki seviyesine ulaşması gerektiği iddiasına dayanıyordu. ... ..

-... .. Terakki için yeni bir toplum, yeni bir toplum içinse yeni bir kadın gerekiyordu. ... ..

-... .. biliyoruz ki her şeyi kadın sorununa indirgeyen cinsiyetçi perspektifde de; her şeyi İslam’ın kadınla sorunlu olduğu noktasından gören oryantalist ve neo-oryantalist perspektifden de; ‘İslam kadınlara haklarını vermiştir’ deyip çağdaş problemleri görmezden gelen sığ perspektiften de azade,... ...

-... .. Yahudiliğin modernleşme sürecinde kadın sorunuyla nasıl yüzleştiği ele alınıyor. ... ..

-“Neden hep İslam’da kadın sorunlu bir alan olarak sunuluyor da başka dinlerin kadınla münasebetini en  azından uluslararası politikada bir stratejik araç olarak görmüyoruz?”

-Cinsiyet, Aydınlanma öncesinde kadın ve bunların üstünde varolduğuna inanılanTanrı arasındaki dini ve ahlaki münasebet... ..

-Tanrı’nın yerine aklın yerleştirilmesi... ..

-... .. Diğer dinlerin özellikle de Yahudiliğin modernleşme sürecinde yaşadığı gerilimlerin hiç ön planda olmaması neyi gösteriyor? ... ..

-Ama açık olan şu ki, Yahudiliğin kadınla ilgili yaşadığı modern gerilimler değil de Müslümanların gerilimleri hem akademinin hem de medyanın ana konusu. Neden? Çünkü bu, uluslararası stratejide bir araç. ... ..İsrail devletinin hukuki yapısı Ortodoks Yahudilerle yenilikçi Yahudileri ve özellikle de feminist Yahudi kadınları karşı karşıya getirdiği halde, bu sorunun ‘devletin bekası’ açısından nasıl hasır altı edildiğine ve uluslararası bir tartışma konusu yapılmadığına işaret edior tebliğinde. ... ..

*Harf Harf Kadınlar – Nazife Şişman