Sultan ve Kraliçe*

Katolik güçlerin I. Elizabeth’e karşı düzenlediği komploları ve suikastları, 1570 yılında Papa’nın onu aforoz etmesi izledi. Ülke içinde ve dışında katolik kuşatması altında kalan Elizabeth “düşmanımın düşmanı dostumdur” düsturuyla hareket ederek, İspanya’nın başını çektiği Katolik devletlerle çatışma hâlinde olan Müslüman devletlerle modern çağa kadar eşi benzeri görülmeyecek siyasi, ekonomik, askeri ve ticari ilişkiler ve ittifaklar kurdu.

İngiltere bu süreçte Babıâli’yle anlaşmalar imzaladı. Kraliçe, Sultan’ın kendisine eşitiymiş gibi muamele etmemesine aldırmadan Sultan’la ve Sultan’ın eşi Haseki Safiye Sultan’la mektuplaştı. Sultan’a zamanı için teknoloji harikası bir kurmalı saat-org hediye etti. Hatta Katolik Hıristiyanlara karşın kullanmaları için Müslüman devletlere mühimmat desteği sağladı.

Bu yeni ilişkiler ve ittifaklar İngiliz toplumunda Müslümanlara dair farkındalığı artırdı ve bu farkındalık, oldukça karışık ve kafa karıştırıcı bir şekilde de olsa da, başta Shakespeare'in Othello ve Venedik Taciri eserleri olmak zere, o dönem üretilen çok sayıda kültürel ürüne yansıdı.

… ..

… .. Elizabeth’in tahta çıktığı 1558 yılı (bu yıl aynı zamanda Faslı elçinin doğduğu yıldır … ..

Elizabeth her yıl 17 Kasım’da Windsor’daki yazlık ikametgâhından, Richmond’dan ya da Hampton Sarayı’ndan gelip özenle tertiplenmiş bir törenle Londra’ya girerdi. … ..

… .. Elizabeth yaşlanıyordu. Evlenmeyi ya da bir erkek veliaht belirlemeyi reddetmesi krallığı gerçekleşmesi an meselesi bir siyasi halef kriziyle karşı karşıya bırakıyordu. Daha da kötüsü , tahtına talip güçlü ve enerjik bir genç adamın siyasi meydan okumasıyla karşı karşıyaydı: Yakın zamanda kendisine muhalefet etmeye başlamış eski gözdesi II. Essex Kontu Robert Devereux. Yakışıklı, karizmatik, siyaseten hırslı ve kararlı bir militan Protestanlık yandaşı olan Essex Kontu, ihtiyatlı bir

yaratılışa sahip Elizabeth’in kendisini bütünüyle hasretmekte gönülsüz olduğu İspanya’yla savaş politikasının sıkı bir savunucusuydu. İrlanda’da 1599 yazında baş gösteren Katolik isyanını ezmek amacıyla düzenlediği askeri harekâtın fecaatle sonuçlanmasından sonra gözden düşmüştü. Aynı yılın Eylül ayında izinsiz olarak Londra’ya dönmüş, sonraki yılın Haziran ayında görevi ihmal suçundan mahkeme önüne çıkarılıp suçlu bulunarak ev hapsine alınmıştı. Her yıl tahta çıkış yıldönümü müsabakalarına katılan Kont’un 1600 yılı Kasım’ında düzenlenen şenliklerdeki yokluğu dikkati çekiyordu. Kont o sıralarda, kutlamaların düzenlendiği Whitehall’a bir kaç yüz metre uzakta, Strand’da bulunan Essex Şatosu’nu güçlendirip kraliçesine karşı kendisinin önderlik edeceği bir isyana hazırlanmmakla meşguldü.

… ..

*Sultan ve Kraliçe &  Jerry Brotton

Elizabeth’in İslam Dünyasıyla İlişkilerinin anlatılmamış Hikâyesi

Özgün adı: The Orient Isle : Elizabethan England and the Islamic world

İngilizceden Çeviren: Ali Karatay

Koç Üniversitesi Yayınları

1.Baskı: İstanbul, Nisan 2022