Emevi Halifeliği*

-Muaviye’nin halifeliğiyle, İslam tarihinde Emevi halifelik dönemi başladı. Ondan sonra da halifelik, bir ilke olmamakla birlikte babadan oğula geçerek Emevi hanedanında kaldı. Oysa öyle bir kural yoktu ....Kuran ve diğer güçlü hadislerde monarşiye karşı sergilenen güçlü bir tavır nedeniyle bu tarzın

yasaklanmış olduğundan kuşku duyulmuyordu. Ne var ki, Muaviye, hayattayken oğlu Yezid’i veliahtı olarak göstererek sonraki halifelere bir örnek oluşturdu. Emevilerin halifelikleri yüz yıl bile sürmedi.Şiiler’e göre Emeviler zorba ve gaspçıydı. Halifeliği asıl hakları olan Hz. Ali ve oğullarından zorla alıp onun soyundan olanları öldürerek İslamiyetin gerçek mesajını reddetmişlerdi ..

-Moder araştırmacılara göre; yıkıcı iç savaşlar sonrasında İslam devletinin istikrarını ve sürekliliğini sağlamışlar ..... imparatorluk toplumunun,  ve yönetim yapısının çekirdeğini hazırlamışlardır.Bunu yaparken İşlam mesajının özünden uzaklaşmayı göze almışlardır.

-Emevi halifeliğini dini açıdan eleştiren  bu nedenle bir mezhep şeklinde örgütlenen iki grup .... biri Hariciler’di. .... Haricilik, Hz. Ali yanlılarından bir grubun ilk iç savaşta ondan ayrılarak ona karşı çıkmasıyla başlamıştı. Hz. Ali’yi bunlardan biri öldürmüştü.Hariciler, Emeviler’e ve onlardan sonra gelenlere muhalefet etmeyi sürüdürdüler. ... kökeni e olursa olsun, müminler tarafından seçilecek her müminin halife olabileceğini iddia ediyorlardı.

-Şiiler’in görüşleri tam tersineydi ve halifeliğin Peygamber’in soyundan gelenlere ait ilahi bir hak olduğunu ileri sürüyorlardı. .... 680’de Hz. Ali’nin oğlu ve Peygamberin torunu Hüseyin, Irak’taki bir isyanın önderliğini yaptı. Kerbela denilen yerde Muharrem ayının onuncu günü Hüseyin’in ailesi ve destekçileri bir Emevi gücüyle girdikleri savaşta yenildiler. .... Kerbela katliamı siyasi bir parti olan Şia’nın bir mezhebe dönüşmesini hızlandırdı ve ikinci iç savaşa şiddet ve kırgınlık kattı.

-Her çeşit otorite, göçebeliğin verdiği özgürlüğe alışkın insanlara yabancı geliyor, sıkıntı veriyordu. Devletin ve yöneticilerin artan güçleri, İslamiyet’in asıl mesajına bir ihanet olarak görülüyordu.

Ortadoğu – Bernard Lewis*