Ortadoğu – Bernard Lewis*

Bugünün sosyal olaylarını anlayabilmek için geçmişe de bakmak gerekir. Yazar geçmişten bugüne yaşananları 520 sayfada özetleyerek bugünü anlamamıza ve geleceğe ışık tutmamıza yardımcı oluyor.

Sadece Ortadoğu değil, bölge ile her anlamda iletişimi olmuş Asya, Avrupa ve Afrika’daki uygarlıklarla

askeri, ekonomik, kültürel vb. yaşanan çok yönlü tarihi süreçler analatılıyor. Tarihi anlamaya çalışmak isteyenler için özet ayrıntıların yer aldığı kitabı okumanız için bir çok gerekçe var. Bugüne ve geleceğe ışık tutan detaylarları ile de doyurucu özelliğe sahip.

Her bölümü kendi içinde anlamaya çalışmakta yarar var. Başlıklar altında kısa özetleri sıralamak gerekirse:

Tavla-satranç*

....   eskilerden beri oynana gelen masa oyunları .... En yaygın olanlar; tavla ve eğitim görmüş

insanlar arasında ise satrançtır. Hert ikisi de Batı’ya Ortadoğu’dan gelmiştir ve satranç köken itibariyle Hindistan’dan gelmiş olabilir. İki oyun da, İran’da İslamiyet’ten önce  de oynanan oyunlardır. Her iki oyun, Ortadoğu’daki Müslüman din bilginlerinin irade ve kaderden hangisinin daha önemli olduğu konusundaki tartışmalarında prototip ve sembol olarak kullanılmıştır. Hayat, her hamlesini oyuncunun seçtiği, öngörü ve ustalığı sayesinde bir tür satranç mıdır? Ya da er ya da geç ulaşılmasında yeteneğin çok sınırlı bir rol oynadığı, asıl sonucu atılan zarların belirleyeceği, kimilerine göre kör talih, kimilerinin ise Allah’ın zaten önceden vermiş olduğu karar dedikleri bir tavla oyunu mudur? .... bu tartışmada, satrançtan daha ziyade tavlada olduğu üzere, önceden belirlenmiş olmak (kader) ağır basmaktadır.

Ortadoğu – Bernard Lewis*